15-12-2024
XX əsr Azərbaycan poeziyasında öz dəst-xətti ilə seçilən şair və tərcüməçi, .Əməkdar incəsənət xadimi Tofiq Bayram 1934-cü ildə dekabrın 16-da Bakıda anadan olub. Burada orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsində təhsil alıb.
Əmək fəaliyyətinə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri kimi başlayıb. Sonra Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində ədəbi işçi, Dövlət Opera və Balet Teatrında ədəbi hissə müdiri, “Ulduz” jurnalı redaksiyasında, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, “Yazıçı” nəşriyyatında baş redaktor müavini işləyib.
Tofiq Bayram müxtəlif iş yerlərində çalışsa da onun dəyişməyən əsas iş yeri isə yazı masası olub. O, 1950-ci illərin sonlarında Azərbaycan ədəbiyyatına gələn şairlər nəslinin ən istedadlı nümayəndələrindən biri hesab edilir.
Müxtəlif illərdə onun bir-birinin ardınca "Ana təbəssümü" (1961), "Mənim şair xalqım" (1963), "Sizi düşünürəm" (1964), "Azərbaycan dünya gəzir" (1965), "İnamım, əqidəm" (1969), "Gərək elə yanım" (1971), "Azərbaycan deyəndə" (1974), "Səninlə görüşəndə" (1980), ("Məsləkim-silahım" (1984), "Ay gecikən məhəbbətim" (1987), ("Məsləkim-silahım" və "Ay gecikən məhəbbətim" kitabları əsasında "Seçilmiş əsərləri" (2005) və "Ay anam Bakı" (2012), Azərbaycanım (2015) adı altında əsərləri nəşr olunub. Şeirlərinə musiqilər bəstələnib.
Tofiq Bayram Azərbaycan ədəbiyyatında bir tərcüməçi kimi də fəaliyyət göstərib. Şair Y.Yevtuşenko, L.Xaustov, V.Konstantinova, İ.Abaşıdze, M.Posxişvili, T.Ciladze, balkar şairi Qaysın Quliyev və bir çoxlarının həqiqi sənət əsərlərini seçərək, onları yüksək bədii səviyyədə tərcümə etməklə Azərbaycan ədəbiyyatına töhfə verib. A.T.Tvardovskinin “Yaddaşın hökmü” poemasının tərcüməsinə görə M.Qorki adına Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı fəxri adına layiq görülüb.
Öz əsərləri ilə Azərbaycan ədəbiyyatına verdiyi töhfələrə görə Tofiq Bayrama 1984-cü ildə “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı verilib.
Milli Kitabxanada görkəmli şair Tоfiq Bayramın doğum günü ilə əlaqədar “Əməkdar incəsənət xadimi Tоfiq Bayram - 90” adlı kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Sərgidə şairin əsərləri, tərcümələri və redaktə etdiyi kitablar, həyatı və yaradıcılığı haqqında Azərbaycan və rus dillərində ədəbiyyatlar, dövri mətbuatda çap olunan məqalələr nümayiş olunur.